ΜΙΡΚΑ ΠΛΕΣΣΑ ΜSc

Η ψυχοθεραπεία ως διαδικασία ωρίμανσης

Η ψυχοθεραπεία έχει κυρίως σκοπό να μας βοηθήσει να κατανοήσουμε και να διαχειριστούμε τόσο ψυχολογικές δυσκολίες που μπορεί να αντιμετωπίζουμε όσο και ζητήματα καθημερινότητας ή γεγονότα που μας επηρεάζουν και μας δυσκολεύουν. Τα συμπτώματα και τα δύσκολα συναισθήματα, όπως το άγχος, η έντονη θλίψη, οι άσχημες σκέψεις, οι δυσκολίες στο ύπνο μπορεί να ιδωθούν και ως ένας τρόπος που χρησιμοποιεί ο οργανισμός για να αντεπεξέλθει σε όσα τον δυσκολεύουν σε σχέση με το περιβάλλον, την εξωτερική πραγματικότητα, τις σχέσεις με τους άλλους, και τη σχέση με τον εαυτό μας. Μέχρι να βρει και να μάθει έναν άλλο τρόπο να διαχειρίζεται ό,τι τον δυσκολεύει, ο εαυτός μας χρησιμοποιεί τους μαθημένους, από την νεαρή μας ηλικία και την οικογένεια μας, τρόπους να αντιδρά, ενημερώνοντας μας ταυτόχρονα πως κάτι χρειάζεται να προσέξουμε και να αλλάξουμε.

Η διαδικασία της ψυχοθεραπείας λοιπόν, μας βοηθά να διαχειριστούμε και να αντιμετωπίσουμε τα δύσκολα συμπτώματα τα οποία είναι συνήθως και αυτά που μας οδηγούν στο να ζητήσουμε βοήθεια. Το νόημα αυτών των συμπτωμάτων και των ψυχολογικών δυσκολιών είναι ιδιαίτερα σημαντικό για εμάς καθώς διερευνώντας το, έχουμε την ευκαιρία να έρθουμε πιο κοντά στον εαυτό μας, στο τι έχει ουσιαστική σημασία για εμάς και να κατανοήσουμε ότι βρισκόμαστε σε μια ανάγκη και μία διαδικασία επαναπροσδιορισμού της ταυτότητάς μας. Η ψυχοθεραπεία μας προσφέρει την ευκαιρία να δυναμώσουμε απέναντι στην ίδια τη ζωή και την συνεχή διαδικασία εξέλιξης και ωρίμανσης στην οποία ως ανθρώπινα όντα βρισκόμαστε. Σύμφωνα με τον Erik Erikson, η δημιουργία της ταυτότητας αποτελεί διεργασία που διαρκεί σε όλη τη ζωή του ανθρώπου και περνάει από πολλά στάδια. Κάθε φορά που ο άνθρωπος βρίσκεται στο μεταίχμιο αλλαγής σταδίου, το νέο στάδιο οικοδομείται πάνω στον επαναπροσδιορισμό και την επεξεργασία του προηγούμενου σταδίου. Οι άνθρωποι σε όλη τη ζωή τους θέτουν στον εαυτό τους το ερώτημα «ποιος είμαι;» και ανάλογα το στάδιο καταλήγουν σε μια διαφορετική απάντηση. Τα στάδια, τα οποία ονομάζονται και κρίσεις, αποτελούν πηγές έντονων εσωτερικών συγκρούσεων για το άτομο. Η αίσθηση ταυτότητας επέρχεται με τη λύση κάθε κρίσης. Οι κρίσεις αποτελούν δύσκολες περιόδους αλλά ταυτόχρονα χαρακτηρίζονται και από μεγάλο δυναμικό καθώς η ωρίμανση προσφέρει νέες δυνατότητες αλλά και καινούριες απαιτήσεις. Το πέρασμα στο κάθε στάδιο, μαζί με την κρίση που το συνοδεύει, προσφέρει στο άτομο πολλές δυνατότητες και διαφορετικούς τρόπους βίωσης του κόσμου και συναλλαγής με αυτόν. 

Οι γονείς είναι συχνό να ζητούν συμβουλευτική ή και ψυχοθεραπευτική βοήθεια για τα παιδιά τους κατά τη διάρκεια των αναπτυξιακών αυτών σταδίων (νηπιακή ηλικία, εφηβεία), όπως επίσης και οι ενήλικες συχνά έρχονται στη ψυχοθεραπεία στις δύσκολες μεταβατικές αυτές περιόδους (νέοι ενήλικες, σημαντικές αλλαγές ζωής, συνταξιοδότηση). Η ψυχοθεραπεία προσφέρει τον τόπο και τον χρόνο όπου το δυναμικό των μεταβατικών αυτών περιόδων μπορεί να αξιοποιηθεί, ώστε το άτομο να διερευνήσει τις νέες δυνατότητες και επιλογές που του ανοίγονται, αλλά και να εξασκηθεί στις νέες απαιτήσεις και τους ρόλους της νέας ταυτότητας που διαμορφώνει. Η δύσκολη αυτή μεταμόρφωση θα λάβει χώρα με στήριξη και υπομονή και θα προσφέρει τα εφόδια και την ψυχική ενδυνάμωση ώστε να γίνει στο εξής γνώριμη και οικεία και για τα επόμενα στάδια εξέλιξης στη διάρκεια της ζωής του.

Πηγή: Cole, M., & Cole, R., S., (2002). Η ανάπτυξη των παιδιών. Τόμος Β': Γνωστική και Ψυχοκοινωνική Ανάπτυξη κατά τη Νηπιακή και μέση Παιδική Ηλικία. Αθήνα: Τυπωθήτω/Γιώργος Δαρδάνος